ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ୧୨/୨:ବିଦେଶରେ ଜନ୍ମ କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଦେଶରେ ଘର । ସେ ବିଦେଶୀ ହେଲେ ବି ସମସ୍ତଙ୍କ ନିଜର । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସେ ଦୀର୍ଘଦଶନ୍ଧି ଧରି କରିଆସିଛି ଆପଣାର । ପାଦକୁ ସୁନ୍ଦର ଚାଲିବାରେ ସହଜ । ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରିଠୁ ତାର ଟ୍ୟାଗ ଲାଇନରେ ସଚେତନତା ଅଧିକ । ସେଥିପାଇଁ ଅନେକ ଦେଶରେ ସେ ଆପଣାର । ବାଟାର ଜୋତା,ଚପଲ । ସ୍କୁଲ ସୁଜରୁ ଷ୍ଟାଇଲ,ଖେଳ ପଡିଆରୁ ଅଫିସ । ସବୁ ପ୍ରଫେସନକୁ ସୁଟ୍ କରେ ବାଟା । ସୁନ୍ଦର ଯେମିତି ସମସ୍ତଙ୍କ ପସନ୍ଦ ସେମିତି । ଆଉ ତାର ଇତିହାସ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସେତିକି ଆକର୍ଷଣୀୟ ।
ପ୍ରତି ବାଟା ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କୁ ଲାଗେ ଏହା ଭାରତର ବ୍ରାଣ୍ଡ । ହେଲେ ଏକଥା ସତ ନୁହେଁ । ପ୍ରକୃତରେ ବାଟାର ଜନ୍ମ ବିଦେଶରେ । ବାଟା ଏକ ଚେକ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଯାହାର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ସ୍ବିଜରଲାଣ୍ଡ । ତେବେ ସବୁଠୁ ରୋଚକ କଥା ହେଉଛି କେବଳ ଭାରତର ଲୋକ ନୁହଁନ୍ତି ଯେଉଁ ଦେଶର ଲୋକେ ବାଟା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ସେମାନେ ଏହାକୁ ସ୍ବଦେଶୀ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଭାବନ୍ତି । ୟେ କୌଣସି ସଂଯୋଗ ନୁହେଁ । ବରଂ ଜାଣିଶୁଣି କରାଯାଇଥିବା ମାର୍କେଟିଂ ପଲିସି । ଏହି ଚତୁର ଚାଲ୍ ପ୍ରୟୋଗ କରି ବିଶ୍ବର ଘରେ ଘରେ ରାଜ୍ କରିପାରିଛି ବାଟା । କେବେ ବାଟାର ଏହି ଚତୁର ମାର୍କେଟିଂ ପଲିସି କଣ ?
୧୮୯୪ରେ ବାଟାର ଜନ୍ମ । ୟୁରୋପର ଏକ ଦେଶ ଚେକସ୍ଲୋଭୋକିଆ ଯାହା ଏବେ ଚେକ ରିପ୍ଲବିକ ନାଁରେ ଜଣାଶୁଣା । ଏବେ ବାଟା ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଓ ଜଣାଶୁଣା ଫୁଟୱିୟର ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଗଲାଣି । ଏହାର ସଫଳତାର ରହସ୍ୟ ପ୍ରତି ଦେଶର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହ ମିଶାଇଦେବା। ନିଜକୁ ଏକ ବିଦେଶୀ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଭାବରେ ପରିଚୟ ଦେବା ବଦଳରେ ବାଟା ନିଜକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା, ପରମ୍ପରା ଏମିତିକି ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ସାମିଲ କରିଥାଏ ।
ପ୍ରତି ଲୋକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ରାଜ୍ କରିବାର ଆଉ ଏକ କାରଣ ବାଟାର ଟାଉନସିପ୍ ମଡେଲ । ଯିଏ ନିଜ ସଂସ୍ଥାର ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ଟାଉନସିପ୍ କର୍ମଚାରୀ ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ଆବାସ,ସ୍କୁଲ,ହସ୍ପିଟାଲ ଓ ଅନ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଯାହା ଆପଣାପଣର ଅନୁଭବ କରାଇଥାଏ । ଭାରତରେ କୋଲକାତାରେ ବାଟାନଗର ଓ ପାଟନାରେ ବାଟା ଗଞ୍ଜ ନିର୍ମାଣ କରିଛି ବାଟା । ଯେଉଁଠି ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପିଢି ପରେ ପିଢି ବାଟା ଲିଗାସୀ ପାଇଥାନ୍ତି । ଏମିତି ଭାବରେ ସବୁଆଡେ ନିଜର ଅସ୍ତିତ୍ବ ଜାହିର କରିଚାଲିଛି ବାଟା । ଯେମିତି କି ପାକିସ୍ତାନରେ ବାଟାପୁର, ନେଦରଲାଣ୍ଡରେ ବାଟା ଡ୍ରପ ଓ କାନାଡାରେ ବଟାୱା । ଏହି ମଡେଲ କେବଳ ବାଟାର ଉପସ୍ଥିତିକୁ ଜାହିର କରେନି ବରଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ସହ ଆବେଗାତ୍ମକ ସଂପର୍କ ଗଢିଥାଏ । ସେହିପରି ବାଟା ନିଜର ଲୋଗୋ ଓ ବିଜ୍ଞାପନରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥାଏ । ଭାରତରେ ବାଟାର ନାମ ହିନ୍ଦୀ,ବଙ୍ଗାଳୀ ,ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହି ଟ୍ରିକ ଆପଣାଇ ବାଟା ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଅଧିକ ବିଶ୍ବାସଭାଜନ ହୋଇପାରିଛି । ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୀ ଓ ବଙ୍ଗଳା ବିଜ୍ଞାପନଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୟୁରୋପରେ ଫ୍ରାନ୍ସ,ସର୍ବିଆ ଓ ଜର୍ମାନ ଭାଷାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଏମିତି କରି ବାଟା ଜଣାଇଦେବାକୁ ଚାହେଁ କି ଆମର ବ୍ରାଣ୍ଡିଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ସହ ରହିଛି । ଏହି ରଣନୀତି କରି ବାଟା ପ୍ରତି ଜାଗାର ପ୍ରତି ବଜାରରେ ଏକ ପରିଚିତ ଆଉ ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ସ୍ବଦେଶୀ ନାଁ ଭାବରେ ନିଜର ଜାଗା ପକ୍କା କରିଥାଏ । ବାଟାର ଉତ୍ପାଦ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିଥାଏ । ଏହା ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍କୁଲ ଜୋତା ହେଉ ବା କାନାଡାରେ ଥଣ୍ଡା ଦିନରେ ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ । ସବୁ ଉତ୍ପାଦରେ ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇଥାଏ ବାଟା। ବିଶ୍ବର କେଉଁ ଜାଗା ବି ହେଉ ବାଟାର କାହାଣୀ କେବଳ ଜୋତା ତିଆରି କରିବାରେ ସୀମିତ ନାହିଁ । ୟେ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନରେ ନିଜକୁ ମିଶାଇ ଦେଇ ବିଶ୍ବାସ ଜିତିଯାଇଥାଏ । ୟେ ଏକ ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କଂପାନୀର ଅସାଧାରଣ କାହାଣୀ ଯିଏ ପ୍ରତି ବଜାରରେ ନିଜକୁ ସଫଳତାପୂର୍ବକ ସ୍ଥାନୀୟ ବ୍ରାଣ୍ଡର ଅନୁଭବ କରାଏ ।
ଆମର ଏ ଖବର ପଢିବା ପରେ ଆପଣଙ୍କର ବାଟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସବୁ କିଛି ସନ୍ଦେହ ଦୂର ହୋଇଯାଇଥିବ । ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା କହିବାକୁ ଚାହିଁବୁ ଆଗକୁ ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ବାଟା ଷ୍ଟୋରରେ ପାଦ ରଖିବେ ସେତେବେଳେ ମନେ ରଖିବେ ଆପଣ କେବଳ ଜୋତା କିଣୁନାହାନ୍ତି ଆପଣ ଏକ ଏମିତି ବ୍ରାଣ୍ଡ ସହ ନିଜକୁ ଯୋଡୁଛନ୍ତି ଯିଏ ପ୍ରତି ଜାଗାରେ ଆପଣାପଣର କଳାରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି ।