ପୁଣି ହେବ କି ରକ୍ତପାତ ଭଳି ସଂଘର୍ଷ, ଫେରିବ କି ୨୦୧୯ ସ୍ଥିତି: ପେଟ୍ରୋଲ ପାଇଁ ଜଳିବ ଇରାନ !

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୩/୧୨: ପୁଣି ଜଳିବ କି ଇରାନ ? ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପରେ ସ୍ଥିତି ଫେରିବ କି? ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଆଣିବାକୁ ଯାଉଛି ବିପ୍ଳବ । କାରଣ ନୂତନ ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତି ମାସରେ ପ୍ରଥମ ୬୦ ଲିଟର ପେଟ୍ରୋଲ ୧୫,୦୦୦ ରିଆଲ (ପ୍ରାୟ ୧.୨୫ ସେଣ୍ଟ)ରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ୧୦୦ ଲିଟର ୩୦,୦୦୦ ରିଆଲ (ପ୍ରାୟ ୨.୫ ସେଣ୍ଟ) ରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ। ଏହା ପରେ କିଣାଯାଇଥିବା ପେଟ୍ରୋଲ ପ୍ରତି ଲିଟର ୫୦,୦୦୦ ରିଆଲ (ପ୍ରାୟ ୪ ସେଣ୍ଟ)ର ନୂତନ ଦରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ।ତୈଳ ମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହସେନ ପାକନେଜାଦ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଇନ୍ଧନ ବ୍ୟବହାର ଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଆରମ୍ଭ । ସରକାର ପ୍ରତି ତିନି ମାସରେ ମୂଲ୍ୟ ସମୀକ୍ଷା କରନ୍ତି ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପୁଣି ଥରେ ହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦର ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଇନ୍ଧନ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପରେ ଇରାନରେ କେତେଥର ହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦ ହୋଇଛି ତାହା ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି?୧୯୬୪: ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିବାଦ ଇରାନରେ, ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ଶସ୍ତା ପେଟ୍ରୋଲକୁ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇ ଆସୁଛି।

୧୯୬୪ରେ, ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ପରେ ବିଶାଳ ପ୍ରତିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଇରାନର ଶାସକ ମହମ୍ମଦ ରେଜା ପହଲଭିଙ୍କୁ ହଡ଼ତାଳ କରୁଥିବା ଟ୍ୟାକ୍ସି ଚାଳକମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ସାମରିକ ଯାନ ନିୟୋଜିତ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା। ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ବ୍ୟାପକ ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା।

୨୦୦୭: ଇନ୍ଧନ ରାସନିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ଇରାନରେ ଏକ ଇନ୍ଧନ ରାସନିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ପୋଡ଼ାଜଳା ଏବଂ ହିଂସା ଘଟିଥିଲା। ଇନ୍ଧନ ରାସନିଂ ହେଉଛି ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯେଉଁଥିରେ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି କିମ୍ବା ଯାନକୁ ସୀମିତ ପରିମାଣର ଶସ୍ତା କିମ୍ବା ସବସିଡି ଇନ୍ଧନ ଯୋଗାଇଥାଏ। ଯେଉଁମାନେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ।

୨୦୧୯: ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି, ହିଂସାତ୍ମକ ପ୍ରତିବାଦସରକାର ହଠାତ୍ ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ୫୦% ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ। ତେହେରାନ, ମଶାଦ, ଆହଭାଜ ଏବଂ ସିରଜାନ ସମେତ ଅନେକ ଇରାନ ସହରରେ ପ୍ରତିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ୩୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ସୁରକ୍ଷା ବାହିନୀ ୧୦୦ ରୁ ଅଧିକ ସହର ଏବଂ ସହରରେ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀଙ୍କ ଉପରେ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, କିଛି ପେଟ୍ରୋଲ ପମ୍ପ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ପୋଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ତଥାପି, କିଛି ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ପ୍ରତିବାଦ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବ ନାହିଁ।

ଲୋକମାନେ ପୂର୍ବରୁ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ସେମାନେ କ୍ଳାନ୍ତ ଏବଂ ନିରାଶ ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ।ଇରାନରେ ୨୫ ନିୟୁତ ଯାନବାହନଇରାନରେ ମୋଟ ୨୫ ନିୟୁତ ଯାନବାହନ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୩୦ ଲକ୍ଷ ସରକାରୀ ଏବଂ ସରକାରୀ ଯାନବାହନ ଏବଂ ୬୦ ଲକ୍ଷ ମୋଟରସାଇକେଲ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ପ୍ରାୟ ୮ ନିୟୁତ ଲୋକ ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମାଧ୍ୟମରେ ଟ୍ୟାକ୍ସି କିମ୍ବା କ୍ୟାବ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି। ଶସ୍ତା ପେଟ୍ରୋଲ ଏହି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ।

ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଶକ୍ତି ସବସିଡି ଦେଶ୨୦୨୨ ମସିହାରେ, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶକ୍ତି ଏଜେନ୍ସି (IEA) ଇରାନକୁ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ସର୍ବବୃହତ ଶକ୍ତି ସବସିଡି ପ୍ରଦାନକାରୀ ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଥିଲା। ସେହି ବର୍ଷ ଇରାନର ତୈଳ ସବସିଡି ୫୨ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ତଥାପି, ଅର୍ଥନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୦୯ ପରଠାରୁ ପେଟ୍ରୋଲ ମୂଲ୍ୟ ୧୫ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ସବସିଡି ବଜେଟ ନିଅଣ୍ଟକୁ ହ୍ରାସ କରିନାହିଁ ଏବଂ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି।