ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୩୧।୦୧: ଭାରତରେ ଯେବେବି ପୁରସ୍କାର ମିଳିବା କଥା ଆସେ ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥାଏ ଭାରତ ରତ୍ନ । ଏହା ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ । ଯାହାକୁ ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସାଧାରଣ ଏବଂ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସେବା ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଗତବର୍ଷ ୫ଟି ଭାରତରତ୍ନ ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ପୁରସ୍କାର କର୍ପୁରୀ ଠାକୁର, ଲାଲକୃଷ୍ଣ ଆଡଭାନୀ, ଚୌଧୁରୀ ଚରଣ ସିଂହ, ପିଭି ନରସିଂହ ରାଓ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏମଏସ ସ୍ୱାମୀନାଥନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଭାରତରତ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରେ ଆୟୋଜିତ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ଏଥିରେ ସମ୍ମାନପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ଏକ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ମିଳିଥାଏ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ସମ୍ମାନପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ମିଳିଥାଏ ଅନେକ ସୁବିଧା । ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଏହି ସମ୍ମାନ ପଦକ କେଉଁ ଧାତୁରେ ତିଆରି ହୁଏ ? ଭାରତ ସରକାର ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୁରସ୍କାର କେଉଁଠୁ ତିଆରି କରନ୍ତି ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ସବୁ ଜିନିଷର ଉତ୍ତର…
ସମସ୍ତେ ନିଶ୍ଚୟ ଭାବୁଥିବେ ଭାରତ ରତ୍ନ ଭଳି ମର୍ଯ୍ୟାଦାଜନକ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ସୁନା କିମ୍ବା ରୂପା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ଯଦି ଏପରି ଭାବୁଥାନ୍ତି ତେବେ ଆପଣ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ ଭୁଲ । ପଦକକୁ ନେଇ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ୱେବସାଇଟରେ ଦିଆଯାଇଛି ସୂଚନା । ଏହା ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତରତ୍ନ ପାଇବାକୁ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ଏକ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଏବଂ ପଦକ ଦିଆଯାଏ ।
ଏହି ପଦକଟି ଓସ୍ତ ପତ୍ର ପରି ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଯାହା ଖାଣ୍ଟି ତମ୍ବାରେ ତିଆରି । ଏହାର ଲମ୍ବ ୫.୮ ସେମି, ପ୍ରସ୍ଥ ୪.୭ ସେମି ଏବଂ ଘନତା ୩.୧ ସେମି । ଏହି ପତ୍ରରେ ପ୍ଲାଟିନମ୍ରେ ତିଆରି ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ସୂର୍ଯ୍ୟ ରହିଥାଏ । ଓସ୍ତ ପତ୍ରର ଧାର ମଧ୍ୟ ପ୍ଲାଟିନମ୍ରେ ତିଆରି । ଭାରତ ରତ୍ନର ଅନ୍ୟ ଭାଗର ତଳେ ଭାରତ ରତ୍ନ ହିନ୍ଦୀରେ ଲେଖାଯାଇଥାଏ । ପଦକର ପଛ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ ରହିଛି । ଏହାର ତଳେ ଲେଖାଯାଇଛି ସତ୍ୟମେବ ଜୟତେ ।
ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି ଭାରତରତ୍ନ କେଉଁଠାରେ ହୁଏ ତିଆରି ? ଭାରତ ରତ୍ନ ଦେଶର କେବଳ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ତିଆରି ହୁଏ । ଭାରତ ସରକାର ଏହାକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ କୋଲକାତା ଟକସାଲ୍କୁ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ଅଭିଜ୍ଞ କାରିଗରମାନେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରି ଏହି ସମ୍ମାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି । ୧୭୫୭ ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା କୋଲକାତା ଟକସାଲ୍ । ଏହାର ସ୍ଥାପନା ଦିନରୁ ଭାରତରତ୍ନର ତିଆରି କରୁଛି କମ୍ପାନୀ । ଏଠାରେ ହିଁ ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ, ପଦ୍ମଭୂଷଣ, ପଦ୍ମଶ୍ରୀ, ପରମ ବୀର ଚକ୍ର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ।
