ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରୟାଗରାଜର ମହାକୁମ୍ଭରେ ୬୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ସଙ୍ଗମରେ ବୁଡ଼ ପକାଇ ସାରିଛନ୍ତି । ଏତେ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ନାନ ସତ୍ତ୍ୱେ, ଗଙ୍ଗା ଜଳ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ ଅଛି । ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଅଜୟ ସୋନକର ଏଭଳି ଦାବି କରିଛନ୍ତି । ଏକ ଅଧ୍ୟୟନକୁ ନେଇ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗଙ୍ଗା ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଏକମାତ୍ର ମଧୁର ଜଳ ନଦୀ ଯେଉଁଥିରେ ୧,୧୦୦ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ ଅଛି । ଯାହା ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ଦୂର କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ୫୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ହାନିକାରକ ଜୀବାଣୁକୁ ହତ୍ୟା କରି ପାଣିକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ । ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଓଫେଜ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର RNAକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି ।

ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଅଜୟ ସୋନକରଙ୍କୁ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏପିଜେ ଅବଦୁଲ୍ କଲାମ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ । ମହାକୁମ୍ଭରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଉପରେ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ପରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଅଜୟ ସୋନକର ଏହି ଖୁଲାସା କରିଛନ୍ତି । ଅଜୟ ସୋନକର ଗଙ୍ଗା ଜଳର ଶକ୍ତିକୁ ସମୁଦ୍ର ପାଣି ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ ଗଙ୍ଗା ଜଳରେ ଥିବା ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ କ୍ଷତିକାରକ ଜୀବାଣୁ ଏବଂ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ଶେଷ କରେ ଏବଂ ତା'ପରେ ଆପେ ଆପେ ନିଜ ଗାୟବ ମଧ୍ୟ ହୋଇଯାଏ।

ଗଙ୍ଗାର 'ରକ୍ଷକ' ଭାବରେ ଜେନେଟିକ୍ କୋଡ୍, କୋଷ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ, କ୍ୟାନ୍ସର ଏବଂ ଅଟୋଫାଗି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଗବେଷକ ସୋନକର ଟୋକିଓ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି, ୱାଗେନିଙ୍ଗେନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ରାଇସ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ହାର୍ଭାର୍ଡ ମେଡିକାଲ୍ ସ୍କୁଲ୍ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସହିତ ମିଶି ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ କରିଛନ୍ତି ।

ସୋନକର ଖୁଲାସା କରିଛନ୍ତି ଯେ ଗଙ୍ଗା ଜଳରେ ପ୍ରାୟ ୧୧୦୦ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ ଅଛି, ଯାହା ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀ ଭଳି କାମ କରନ୍ତି । ଏହି ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ ପ୍ରଥମେ କ୍ଷତିକାରକ ଜୀବାଣୁକୁ ଚିହ୍ନଟ କରନ୍ତି ଏବଂ ତା’ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ନଷ୍ଟ କରନ୍ତି । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଅପେକ୍ଷା ୫୦ ଗୁଣ ଛୋଟ, କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ । ସେମାନେ ହାନିକାରକ ଜୀବାଣୁ ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରି ସେମାନଙ୍କର RNA ହ୍ୟାକ୍ କରନ୍ତି ଏବଂ ଶେଷରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଶେଷ କରନ୍ତି ।

ଅଜୟ ସୋନକର କହିଛନ୍ତି ଯେ ମହାକୁମ୍ଭ ବେଳେ ଯେତେବେଳେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ସଙ୍ଗମରେ ପବିତ୍ର ବୁଡ଼ ପକାଇଥାନ୍ତି, ଶରୀରରୁ ବାହାରୁଥିବା ଜୀବାଣୁକୁ ଗଙ୍ଗା ବିପଦ ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରିଥାଏ । ଏହାପରେ ଜଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ୍ ସକ୍ରିୟ ହୋଇ ସେମାନଙ୍କୁ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ । ଗଙ୍ଗାର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଫେଜ ହୋଷ୍ଟ-ବିଶିଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା କେବଳ ସ୍ନାନ ସମୟରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ଜୀବାଣୁକୁ ଟାର୍ଗେଟ୍ କରନ୍ତି । ଏହି ସ୍ୱୟଂ-ସଫେଇ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମୁଦ୍ର ଜଳକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ କରୁଥିବା ସାମୁଦ୍ରିକ ଗତିବିଧିକୁ ଦର୍ଶାଏ ।