ପୁରୀ ୧୬।୦୬: ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତିରେ ଚାଲିଛି ରଥ ନିର୍ମାଣ । ଶନିବାର ଅଖ ଉପରେ ଦଣ୍ଡା ଉଠି ରଥର ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପନ ହୋଇଛି । ତିନି ରଥର ମୁଖ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଶ୍ରୀଫଳ ଭାଙ୍ଗି ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟର ଅନୁକୂଳ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଓ ଭୋଇ ସେବକ ମିଶି ତିନି ରଥର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଛନ୍ତି । ପରେ ଦଣ୍ଡା କଣ୍ଟା ଅନୁକୂଳ ହୋଇ କମାର ସେବକମାନେ ଦଣ୍ଡା କଟା ପିଟିଛନ୍ତି । ଦଣ୍ଡା ଆଗ ଓ ପଛ ମୁହାଁଟରେ ଗୁଜ ଓ ଜଳଯନ୍ତ୍ର ରଖି ଆଗିଆଣି ଓ ପଛିଆଣି ନିରାଡ଼ି ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା ।
ରବିବାର ରଥରେ ଚାରି ନାହାକା ଉଠାଇବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି । ସିଂହଦ୍ୱାର ରଥ ଆସ୍ଥାନକୁ ଦେଖି ସେହି ଦିଗକୁ ଚାହିଁ ଥାକ ହୋଇଥିଲା ଚକ। ଦଣ୍ଡା କାମ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରଥର କଳସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ କାମର ଓଜନ ଅଖ ସାମ୍ଭାଳିବ । ତେଣୁ ଅଖ ତଳେ ମେଣ୍ଢି ଓ ଚକ ଉଭୟ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ବନ୍ଧ ଲାଗିଥିଲା । ଦଣ୍ଡା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇ ଯେଉଁ ଅନୁସାରେ ଚିହ୍ନ ଦିଆଯାଇ ଫ୍ରେମ ହୋଇଥିଲା। ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ଅଖ ଉପରେ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା । ଅଖର ଗୋଲେଇ ଅନୁସାରେ ଦଣ୍ଡାକୁ କାଟି ଖାପ କରାଯାଇଥିଲା । ଚକ ଅଖ ଉପରେ ଦଣ୍ଡାକୁ ଗୋଳେଇ ମାପଚୂପ ପରେ ଅଖ ସହିତ ଦଣ୍ଡା ସମତୁଲ ହେଲା । ପରେ କତା ଦଉଡ଼ି ବାନ୍ଧି ଦଣ୍ଡାକୁ ଜବତ୍ କରାଗଲା ।
ନନ୍ଦିଘୋଷ ଓ ତାଳଧ୍ୱଜ ରଥର ୯ଟି ଲେଖାଏଁ ଦଣ୍ଡା ଓ ଦର୍ପଦଳନ ରଥର ୭ଟି ଦଣ୍ଡାକୁ ଅଖ ଉପରେ ରଖାଗଲା । ଆଗ ଓ ପଛ ମୁହାଁଟ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା । ଦଣ୍ଡା ଉଠିଲା ପରେ ଭୋଇସେବକମାନେ ହରିବୋଲି ଧ୍ୱନୀ ଦେଇଥିଲେ । ଆଗ ଓ ପଛ ମୁହାଁଟରେ ଗୁଜ ଓ ଜଳଯନ୍ତ୍ର ରହିଲା । ସେଥିରେ ଆଗିଆଣି ଓ ପଛିଆଣି ନିରାଡ଼ି ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା । ମୂଳଦୁଆ ମଜଭୁତି ପାଇଁ ଦଣ୍ଡାରେ କଣ୍ଟା ପଡ଼ିଲା । ମୁଖ୍ୟ କମାର ସେବକମାନେ ଅନୁକୂଳ କରି କଣ୍ଟା ପିଟିଥିଲେ। ଚକର ବାହାର ଓ ଭିତର ପାଶ୍ୱର୍ ଦଣ୍ଡାରେ କଣ୍ଟା ପିଟାଯାଇଛି । ଓଝାସେବକମାନେ ଦଣ୍ଡାବିଡ଼ିଆ କଣ୍ଟା ଓ ଘଡ଼ିମୁହଁ କଣ୍ଟା ପିଟିଛନ୍ତି । ତୁମ୍ବ ଓ କୁଡ଼ୁକାକୁ ସଂଯୋଗ କରି ଘଡ଼ିମୁହଁ କଣ୍ଟା ପିଟାଯାଇଛି । ଅଖ ଓ ଦଣ୍ଡାରେ ଦଣ୍ଡାବିଡ଼ିଆ କଣ୍ଟା ପିଟିଲେ । ଓଝା ସେବକମାନେ ପୋଖରିଆରେ ଚଉରସ କଣ୍ଟା ପିଟିଥିଲେ । ରଥଖଳାରେ ରୂପକାରମାନେ ରଥ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଅଛନ୍ତି । ସ୍ନାନ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀର ଯଥେଷ୍ଟ ପୂର୍ବରୁ ଚାରିନାହାକା ଉଠି ଭୂଇଁ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଥିବା ରଥଖଳାରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି ।
