ମୁମ୍ୱାଇ ୦୫/୦୪: ୧୯୬୫ରେ ମନୋଜ କୁମାର ଦେଶଭକ୍ତି ଫିଲ୍ମ ‘ସହିଦ’ରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଭଗତ ସିଂହ ଭୂମିକାରେ ନଜର ଆସିଲେ । ଫିଲ୍ମ ସୁପର୍ହିଟ୍ ହେଲା । ଏହାର ଗୀତ ‘ଏ ୱତନ୍, ଏ ୱତନ୍ ହମ୍କୋ ତେରୀ କସମ୍’, ‘ସର୍ଫରୋଶୀ କି ତମନ୍ନା’ ଓ ‘ମେରା ରଙ୍ଗ ଦେ ବସନ୍ତୀ ଚୋଲା’କୁ ଦର୍ଶକ ଖୁବ୍ ପସନ୍ଦ କଲେ । ଫିଲ୍ମଟି ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲାଲ ବାହାଦୁର ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମନ କିଣିନେଲା ।
ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସ୍ଲୋଗାନ୍ ଥିଲା ‘ଜୟ ଯବାନ, ଜୟ କିସାନ୍’ । ଏହି ସ୍ଲୋଗାନ୍ ଉପରେ ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ । ତା’ପରେ ମନୋଜ ଫିଲ୍ମ ‘ଉପକାର’ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ କଲେ । କିନ୍ତୁ ଫିଲ୍ମର କାହାଣୀ ଲିଖନ କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାର କୌଣସି ଅନୁଭବ ତାଙ୍କର ନ ଥିଲା । ଦିନେ ମନୋଜ କୁମାର ମୁମ୍ବାଇରୁ ଦିଲ୍ଲୀ ଯିବା ପାଇଁ ରାଜଧାନୀ ଟ୍ରେନ୍ରେ ଚଢ଼ିଲେ ।
ଟ୍ରେନ୍ରେ ବସି ସେ ଫିଲ୍ମର ଅଧା କାହାଣୀ ଏବଂ ଫେରିବା ବେଳେ ଆଉ ଅଧା ଲେଖିଲେ । ଏହି ଫିଲ୍ମ ଜରିଆରେ ସେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବେ ନୂଆ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ‘ଉପକାର’ ଫିଲ୍ମ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଜୀଙ୍କ କଥାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ଫିଲ୍ମ ଦେଖିପାରିଲେ ନାହିଁ ।
୧୯୬୬ରେ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ତାଶ୍କେଣ୍ଡ ଗସ୍ତରେ ଯାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଶ୍କେଣ୍ଡରେ ହିଁ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧରେ ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିବାର ପର ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ୧୧ ଜାନୁଆରୀ, ୧୯୬୬ରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହେଲା । ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ବର୍ଷେ ପରେ ୧୧ ଅଗଷ୍ଟ, ୧୯୬୭ରେ ‘ଉପକାର’ ରିଲିଜ୍ ହେଲା । ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଜୀ ଫିଲ୍ମ ଦେଖି ନ ପାରିବାର ଅବସୋସ ମନୋଜଙ୍କର ସାରା ଜୀବନ ରହିଲା
